۱. جهان مهندسی‌شده
مارکوزه جهان مدرن را «ساخته‌شده» می‌داند؛ جهانی که نه طبیعی، که مهندسی‌شده است. انسان‌ها در آن تربیت می‌شوند تا آنچه هست را بپذیرند، نه آنچه باید باشد را بخواهند. حتی رؤیاها و ترس‌ها نیز برنامه‌ریزی شده‌اند. سیاست، اقتصاد، فرهنگ، همه در راستای حفظ ساختار قدرت‌اند. نظام، مقاومت را پیشاپیش خنثی می‌کند. این مهندسی، نه با زور، که با اغوا انجام می‌شود. انسان در این میان، گم شده است.

۲. نابودی تخیل
مارکوزه از «مرگ تخیل رهایی‌بخش» سخن می‌گوید. تخیل، دیگر ابزاری برای تصور جهان متفاوت نیست. سرگرمی، جای تخیل را گرفته؛ فانتزی‌های پرزرق و برق اما بی‌خطر. تخیل، به ابزاری برای فرار، نه دگرگونی، تبدیل شده است. ادبیات، سینما، حتی رویاهای ما، همگی در خدمت وضع موجودند. جهان بی‌تخیل، جهان بی‌امید است. و بی‌امیدی، دقیقاً همان چیزی‌ست که نظام می‌خواهد.

۳. سکوت روشنفکر
روشنفکر مدرن، دیگر صدای اعتراض نیست. او یا در دانشگاه مشغول تئوری‌بافی بی‌اثر است یا در رسانه‌ها غرق روزمرگی. مارکوزه خواستار بازگشت روشنفکر به جایگاه انتقادی‌اش است. روشنفکری باید درد بکشد، نه تحلیل‌های بی‌خطر بنویسد. صداقت در اندیشه، یعنی خطر کردن. و اندیشه بی‌خطر، همان اندیشه مرده است. سکوت روشنفکر، سکوت تمدن است.

۴. بازتعریف آزادی
مارکوزه مفهوم آزادی را بازتعریف می‌کند: آزادی نه یعنی انتخاب بین دو کالا، بلکه توانایی رد کردن هر دو. آزادی واقعی، در توان انتقاد و تجسم بدیل‌هاست. انسان تک‌بعدی، فقط در چارچوب انتخاب می‌کند، نه بیرون از آن. آزادی، فراتر از امکان خرید، باید امکان اندیشیدن را فراهم کند. او هشدار می‌دهد: بدون تغییر ذهن‌ها، تغییر نظام ممکن نیست. آزادی، از تخیل آغاز می‌شود.

۵. امید در حاشیه‌ها
در نگاه مارکوزه، امید از حاشیه‌ها می‌جوشد، نه از مرکز. گروه‌های سرکوب‌شده، به دلیل فاصله‌شان از مرکز، هنوز ظرفیت رهایی دارند. دانش‌آموزان، اقلیت‌ها، هنرمندان رادیکال، کسانی‌اند که می‌توانند بذر تغییر باشند. مارکوزه بر این باور است که حتی در دل انقیاد، جرقه‌ای باقی‌ست. این جرقه باید با شناخت، نقد و مقاومت برافروخته شود. امید، در دل تاریکی، معنادارتر است.

۶. نقد به‌مثابه زیستن
برای مارکوزه، نقد فقط یک روش فکری نیست؛ سبک زندگی است. انسان انتقادی، در هر لحظه می‌پرسد، مقایسه می‌کند، و در برابر انفعال می‌ایستد. این سبک زندگی، آسان نیست؛ پر از تنهایی و بی‌پاداشی است. اما تنها راه زنده‌ماندن در دنیای مرده‌هاست. مارکوزه می‌گوید: تنها انسان‌هایی که نقد می‌کنند، واقعاً زندگی می‌کنند. و زندگی، یعنی فراتر رفتن از آنچه هست.